De juiste temperatuur en optimale luchtvochtigheid zorgen voor gezond leven en werken. Het creëren van een gezond binnenklimaat vereist echter een permanente monitoring van de luchtvochtigheid in de ruimte. Daarom is het gebruik van een hygrometer of een klimaatmeter (combinatie van thermometer en hygrometer) essentieel om een ​​goed binnenklimaat te behouden. Om uw ruimteklimaat betrouwbaar te kunnen bewaken, moet u uw meetapparaat regelmatig kalibreren.

Inhoudsopgave

Wat is een kalibratie?
Wanneer moet er gekalibreerd worden?
Hoe wordt een hygrometer gekalibreerd?
Hoe wordt de hygrometer gecorrigeerd?
Hoogwaardige verwerkte hygrometer van FISCHER

Wat is een kalibratie?

Een kalibratie is in eerste instantie slechts een vergelijkende meting: de weergegeven waarde van een te testen meetapparaat wordt vergeleken met de weergegeven waarde van een referentiemeetapparaat. Tijdens de kalibratie zelf is er geen interventie in het meetapparaat.

Uit de vergelijkingsmeting kan echter blijken dat de weergave van het meetapparaat dermate afwijkt van de referentiemeting dat een bijstelling noodzakelijk is. Het is belangrijk op te merken dat elke meting gepaard gaat met een meetonzekerheid (tolerantie). Dit geldt voor het meetapparaat zelf, maar ook voor het referentiemeetapparaat. Zolang de afwijking van de beide weergavewaarden binnen deze tolerantie valt, is afstelling van het meetapparaat niet nodig.

Indien zowel de te kalibreren hygrometer als de referentie hygrometer een meetnauwkeurigheid hebben van (bijvoorbeeld) ± 3% relatieve luchtvochtigheid, dan vallen afwijkingen in de weergaven tot 6% relatieve luchtvochtigheid nog binnen het toegestane tolerantiebereik.

De verschillen op verschillende meetpunten kunnen ook van verschillende grootte zijn. Het verschil kan bijvoorbeeld 2% zijn bij 30% relatieve vochtigheid en 4% of 5% bij 75% relatieve vochtigheid. Een altijd constant verschil is mogelijk, maar niet waarschijnlijk.

Wanneer moet er gekalibreerd worden?

Meetafwijkingen buiten het toegestane tolerantiebereik kunnen verschillende oorzaken hebben. Langdurige opslag van de hygrometer bij een relatief lage luchtvochtigheid leidt tot een verschuiving in het display. Dit geldt met name voor hygrometers van menselijk haar. Sterke trillingen tijdens transport kunnen echter de fabrieksinstelling van de hygrometer zodanig wijzigen dat de weergegeven meetwaarde buiten het tolerantiebereik valt. Bovendien is het meetelement van een hygrometer onderhevig aan natuurlijke verouderingsprocessen, die in de loop van de tijd tot een verschuiving in de weergave kunnen leiden.

We raden daarom aan om de hygrometers één of twee keer per jaar te kalibreren. Als de hygrometer in het binnenklimaat wordt gebruikt, moet dit aan het einde van de verwarmingsperiode worden gedaan, omdat de hygrometer gedurende deze tijd is blootgesteld aan een zeer lage luchtvochtigheid. Kalibratie is echter ook nuttig als het meetinstrument is vervoerd en de weergegeven waarde niet aannemelijk lijkt.

Hoe wordt een hygrometer gekalibreerd?

Vóór de kalibratie moet de hygrometer worden geregenereerd bij een hoge luchtvochtigheid om eventuele displayafwijkingen te resetten. Hiervoor wordt de hygrometer blootgesteld aan meerdere wisselingen in de luchtvochtigheid (afwisseling tussen verzadigingsvochtigheid en ruimtevochtigheid) en/of 's nachts in een wetpack (zie hieronder) geplaatst.

Vergelijkende meting met een referentiehygrometer

De relatieve vochtigheid is een temperatuurafhankelijke grootheid. Het is daarom belangrijk dat beide hygrometers dezelfde temperatuur aangeven. Dit wordt het best bereikt met een gelijkmatige luchtstroom (geforceerde ventilatie) met behulp van een ventilator (30 tot 60 minuten) bij een constante kamertemperatuur. Nabijheid van warmtebronnen moet worden vermeden, evenals andere stralingsbronnen zoals direct zonlicht. Het is ook belangrijk om ervoor te zorgen dat beide hygrometers in de werkstand staan, d.w.z. rechtop staan. Liggen op de achterkant van de koffer leidt meestal tot een kleine verandering in de positie van de handen.

Nadat de hygrometer voldoende lang (ongeveer een uur) op de bestaande temperatuur is ingesteld, kunt u de vergelijkingsmeting uitvoeren. Ook tijdens de kalibratie dient de temperatuur zo constant mogelijk te worden gehouden (temperatuurverandering <1 °C per uur). Houd er rekening mee dat een temperatuurverschil van slechts 1 °C bij kamertemperatuur (afhankelijk van de vochtigheid) een daadwerkelijk verschil van 2-7% relatieve vochtigheid creëert.

In de private sector beschikt men vaak niet over een referentiemeetapparaat dat gebruikt kan worden voor de vergelijkende meting. Er zijn echter verschillende pragmatische methoden die kunnen worden gebruikt om een ​​referentiewaarde voor thuisgebruik te creëren. Hieronder staan ​​​​de praktijken die we aanbevelen:

Vochtige verpakking

Leg je hygrometer minimaal 30 minuten in een vochtige doek. Ook geschikt is een goed afsluitende, doorzichtige plastic zak, waarin de hygrometer samen met een vochtige doek wordt geplaatst. Dit heeft als voordeel dat de weergave op elk moment kan worden bekeken. Na een verblijftijd van minimaal 30 minuten moet de uitlezing van de hygrometer in het bereik van 95-98% relatieve vochtigheid liggen. Het doekje mag alleen geopend worden voor de uitlezing, omdat de hygrometerwijzer ineens naar een lagere waarde gaat zodra de hygrometer van het vochtige doekje wordt gehaald. Er moet ook rekening mee worden gehouden dat het natte pak geen gedefinieerde vochtwaarde genereert, dus het bereik van 95-98% is slechts een richtwaarde. Een weergavewaarde in het bereik van 92-100% valt nog binnen het tolerantiebereik.

Een waarde van meer dan 100% relatieve vochtigheid (oververzadiging) is fysiek geen stabiele toestand en is daarom hoogstens korte tijd mogelijk. Desalniettemin kan de weergave van de hygrometer ook net iets meer dan 100% zijn, omdat de tolerantie ook geldt voor de hogere waarde: Als de relatieve vochtigheid 99% is en de meetonzekerheid is ± 3% relatieve vochtigheid, dan wordt een weergegeven waarde van 102% relatief luchtvochtigheid ligt nog steeds binnen het tolerantiebereik. Een correctie van de hygrometer is mogelijk en zeker nuttig, maar niet absoluut noodzakelijk.

Zoutoplossing

Al het zout is min of meer hygroscopisch. Dit betekent dat het water aantrekt. Als er zout aanwezig is in een verzadigde oplossing, ontstaat er een zeer constante "evenwichtsvochtigheid" boven deze zoutoplossing. Bij een luchtvochtigheid boven de evenwichtsvochtigheid wordt water opgenomen, bij een luchtvochtigheid daaronder verdampt water. Daarom zal in een gesloten, temperatuurconstante ruimte het evenwichtsvochtgehalte worden bepaald, dat kan worden gebruikt voor vergelijkingsdoeleinden. Om zo'n "normaal klimaat" te creëren heb je zuiver zout, gedestilleerd water en een gesloten, temperatuurconstante ketel nodig.

Een gemakkelijk verkrijgbaar en veilig zout is natriumchloride. Het is verkrijgbaar met een hoge zuiverheid als regeneratiezout voor vaatwassers of als tafelzout. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk toevoegingen (jodium, bloem, antiklontermiddelen, etc.) worden toegevoegd. Zeer zuiver (>99,9%) maar ook vrij duur, natriumchloride is verkrijgbaar in apotheken.

Van dit zout wordt een verzadigde oplossing bereid met water (indien mogelijk gedestilleerd). Hiervoor is ongeveer 40-50 g zout nodig voor 100 ml water. Te veel zout kan geen kwaad zolang alle zoutkristallen goed nat zijn. De nauwkeurigheid die kan worden bereikt, hangt af van de zuiverheid van de gebruikte materialen en de constantheid van de temperatuur en kan worden aangenomen in de volgende orde van grootte:

Tafelzout zonder toevoegingen in kraanwaterongeveer 75% relatieve vochtigheid ±5% rel. vochtigheid
Geregenereerd zout in gedestilleerd waterongeveer 75% relatieve vochtigheid ±2% rel. vochtigheid
Natriumchloride >99,9% in gedestilleerd water
(bij constante temperatuur <0.1K/h@25°C)
75,3% relatieve vochtigheid <±0,5% rel. vochtigheid

Magnesiumchloride is ook een zout dat goed geschikt is voor vergelijkende metingen en onschadelijk is. Het is in de handel verkrijgbaar als voedingssupplement E511, in strooizout of als additief voor zeeaquaria. In de vereiste zuiverheid > 99% is het echter alleen verkrijgbaar in apotheken. Voor de verzadigde oplossing heb je ongeveer 60-70 g per 100 ml water nodig.

Magnesiumchloride hexahydraat AR
in gedestilleerd water <0.1K/h@25°C)
32,8% relatieve vochtigheid ±0,5% relatieve vochtigheid

Voor de vergelijkingsmeting moeten de hygrometer en de verzadigde oplossing zich in hetzelfde vat bevinden en minimaal 1-2 uur op een constante temperatuur worden afgesteld. Het vat moet zo klein mogelijk worden gehouden, maar moet ook zicht bieden op de hygrometerstand. Zoutoplossing en hygrometer mogen elkaar in geen geval raken, anders kan de hygrometer beschadigd raken. Bij achtereenvolgens gebruik van beide "normale klimaten" (natriumchloride 75,3% relatieve vochtigheid, magnesiumchloride 32,8% relatieve vochtigheid) is het mogelijk om de lineariteit van de hygrometer te controleren (kalibratie op twee verschillende meetpunten). "Humidity Packs" van BOVEDA (of vergelijkbaar) zijn ook zeer praktisch voor het kalibreren van een hygrometer, die ook een verzadigde zoutwateroplossing gebruiken om een ​​evenwichtsvochtgehalte te creëren. Deze verpakkingen zijn verkrijgbaar voor verschillende relatieve luchtvochtigheid en worden samen met de hygrometer in een nauwsluitende, transparante plastic zak geplaatst. Bij deze “humidity packs” moet echter ook rekening gehouden worden met een tolerantie van ±5% relatieve vochtigheid.

U kunt de beschreven methoden gebruiken om te bepalen of de meetwaarde op uw hygrometer binnen het toegestane tolerantiebereik ligt. Als dit niet het geval is, moet de weergave worden aangepast. U dient als volgt te werk te gaan:

Hoe wordt de hygrometer gecorrigeerd?

De weergave wordt gecorrigeerd door eenvoudig de wijzerpositie aan te passen (nulpuntinstelling). De stelschroef bevindt zich meestal in een van de zijdelingse behuizingsopeningen. Deze hygrometers zijn gemakkelijk te herkennen aan de twee schroeven op de wijzerplaat. Stelschroef Soms wordt de afstelling ook gedaan via een opening aan de achterkant van de behuizing. Mocht de meegeleverde gebruiksaanwijzing u geen duidelijkheid verschaffen, neem dan contact op met onze klantenservice.

Vochtige verpakking

Het is erg belangrijk dat de hygrometer in de vochtige doek blijft zitten. Deze mag slechts zover worden geopend dat toegang tot de stelschroef mogelijk is. Corrigeer de uitlezing van de hygrometer naar 98% relatieve vochtigheid.

Sluit na de weergavecorrectie de doek weer en wacht nog een paar minuten. Je kunt dan controleren of het display zich ook daadwerkelijk aanpast aan 98% relatieve luchtvochtigheid. Een tweede kleine correctie kan nodig zijn. Ga in dit geval opnieuw te werk zoals beschreven. Als je de hierboven genoemde plastic zak gebruikt, kun je met een schroevendraaier door de folie prikken en naar eigen inzicht de gewenste waarde instellen. Een lichte tik zal de lichte wrijving in het meetmechanisme na de aanpassing losmaken en een nauwkeurigere instelling is mogelijk.

Zoutoplossing

Let eerst op het weergaveverschil. Als de evenwichtsvochtigheid in het vat bijvoorbeeld 75% relatieve vochtigheid was en de hygrometer-uitlezing 81% relatieve vochtigheid was, is er een afwijking van +6%. Haal de hygrometer uit de pot en laat deze minimaal een uur aan het kamerklimaat wennen. De correctie vindt dan in omgekeerde richting plaats. In het gegeven voorbeeld is er een aanpassing van -6% relatieve vochtigheid. Herhaal vervolgens de hierboven beschreven kalibratie. Zo kunt u controleren of het display van de hygrometer zich aanpast aan de waarde boven de zoutoplossing. Indien nodig moet een correctie worden aangebracht. Ga hiervoor opnieuw te werk zoals hier beschreven.

Hoogwaardige verwerkte hygrometer van FISCHER

Vochtigheid speelt een grote rol in onze gezondheid en ons welzijn. Het gebruik van een hygrometer of klimaatmeter is daarom essentieel om een ​​goed binnenklimaat te behouden. Om nauwkeurige metingen te krijgen, moeten deze meters regelmatig worden gekalibreerd. U kunt hiervoor de hierboven beschreven methoden gebruiken.